• بانکرینگ  صنعتی سودآور در حمل و نقل دریایی جهان

بانکرینگ یا عملیات سوخت‌رسانی به کشتی‌ها امروز جایگاه جهانی پیدا کرده و به یک صنعتی سودآور بدل شده است.

به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی منطقه ویژه پارس،عملیات سوخت‌رسانی به کشتی‌ها و شناورهای کوچک و بزرگ در دریا را بانکرینگ می‌نامند، امروزه بانکرینگ خود به یک صنعت بدل شده است که در کنار تحویل سوخت خدمات گسترده دیگری نیز به کشتی‌ها، شناورها و خدمه آن‌ها ارائه می‌دهد.

بانکرینگ می‌تواند به دو صورت سوخترسانی در دریا با استفاده از شناورهای خاص یا پهلوگیری کشتی در اسکله‌های سوخترسانی انجام شود؛ هرچند که هر ٢ روش یادشده برای سوخترسانی کشتیها استفاده می‌شود اما روش دوم یعنی پهلو گرفتن کشتی در اسکله‌ها و بنادر سوخترسانی، روش متداول بانکرینگ به شمار می‌رود و در کنار آن ارائه‌دهندگان خدمات بانکرینگ از روش نخست هم استفاده می‌کنند.

آنچه برای یک کشتی یا شناور مهم است، فرآیند سوخترسانی با کمترین هزینه ممکن و بهترین کیفیت است، بنابراین قیمت سوخت، میزان انحراف از مسیر اصلی برای رسیدن به اسکله سوخترسانی، سرعت عمل و غیره از مؤلفه‌های مهم و تعیین‌کننده در انتخاب پایانه‌های سوخترسانی به شمار می‌آید.

با توجه به اینکه حدود ٧٠ درصد تجارت جهانی از طریق حمل و نقل دریایی صورت می‌گیرد، کیفیت، قیمت، ایمنی و سهولت دسترسی به سوخت خوراک موتور کشتی‌های عبوری از آب‌ها موضوعی بسیار با اهمیت است و صنعت بانکرینگ به همه این موارد توجه دارد.

از جمله مزایای اصلی صنعت بانکرینگ می‌توان به اشتغال و درآمدزایی، زمینه‌سازی برای سرمایه‌گذاری، جلوگیری از مهاجرت ساکنان مناطق مجری طرح، ارتقای اعتبار و امنیت بین‌المللی منطقه بانکرکننده به دلیل رفت‌وآمد زیاد کشتی‌ها و جلوگیری از قاچاق نفت و گاز و فرآورده‌ها اشاره کرد.

صنعت سودآور بانکرینگ امروزه به یکی از بخش‌های مهم حمل و نقل دریایی بدل شده و جایگاه خود را در اغلب نقاط جهان پیدا کرده است، سالانه ١٢ هزار کشتی در خلیج‌فارس رفت و آمد می‌کند و ظرفیت سالانه سوخت‌رسانی این منطقه به کشتی‌ها ٢٥ میلیون تن است.

 طبق اعلام سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تنها ٦ کشور وجود دارد که حدود ٦٠ درصد از فعالیت بانکرینگ جهان را به عهده می‌گیرد، این سازمان گزارش کرد اگرچه نزدیک به ٤٠٠ بندر بانکرکننده در جهان وجود دارد، بیشتر تقاضای این فعالیت تنها در چند بندر اصلی (بندر سنگاپور، بندر فجیره امارات و بندر روتردام) متمرکز است.

سنگاپور با حجم بانکرینگ سالانه ٤٢ میلیون متریک تن برای چند سال پیاپی سال است که بزرگ‌ترین بندر بانکرکننده جهان به شمار می‌رود و سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) پیش‌بینی می‌کند که این کشور در سال‌های آینده همچنان به‌عنوان بزرگ‌ترین بانکر کننده در جهان باقی می‌ماند.

بندر فجیره امارات که مهم‌ترین بندر حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان و سومین بندر بزرگ جهان به شمار می‌رود، با فروش سالانه ٢٤ میلیون متریک تن سوخت در جایگاه دوم کشورهای بانکر کننده و پس از سنگاپور قرار دارد.

روتردام نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین بندر اروپا، سومین بندر بانکر کننده و سوخت‌رسان محسوب می‌شود که فروش سالانه آن ١٠ میلیون و ٥٠٠ هزار متریک تن است.

در بندر روتردام امکان ذخیره‌سازی سوخت‌هایی مانند نفت، بنزین، گازوئیل، نفت سفید، نفتا و دیگر فرآورده‌های نفتی وجود دارد و ظرفیت حدود هشت میلیون مترمکعبی ذخیره‌سازی سوخت در ٢٠ ترمینال این بندر، این امکان را فراهم کرده تا کشتی‌هایی که مقصدشان روتردام است یا از این منطقه عبور می‌کنند، برنامه سوخت‌گیری خود را طوری تنظیم کنند که مخازن سوخت خود را در روتردام پر کنند، مجموعه این شرایط، روتردام را به یکی از سه مرکز بزرگ بانکرینگ و سوخت‌گیری کشتی‌ها در دنیا بدل کرده است.

همچنین هنگ کنگ و بندر آنتورپ بلژیک چهارمین و پنجمین بنادر بانکرینگ جهان را تشکیل می‌دهند که میزان فروش سالیانه آنها به ترتیب هفت میلیون و ٤٠٠ هزار و ٦ میلیون و ٣٠٠ هزار متریک تن است.

طبق برآورد سالانه حدود ٢٠٠ میلیون تن نفت کوره در سطح جهان به‌صورت بانکر به کشتی‌ها فروخته می‌شود و پیش‌بینی می‌شود که این رقم تا سال ٢٠٣٠ به ٤٠٠ میلیون تن افزایش یابد، به عبارت دیگر، ارزش سالانه بازار بانکرینگ دنیا، ٨٠ میلیارد دلار است.